بانك‌بذر حبوبات دانشگاه فردوسي مشهد به‌عنوان يكي از ذخاير ارزشمند بذر، فعاليت خود را از سال‌هاي ابتدايي دهة1380 با همت دانشكده كشاورزي و پژوهشكده علوم گياهي آغاز نمود و در طول دورة فعاليت خود تاكنون، محتواي بذر خود را به حدود 1000نمونه بذر نخود، 500نمونه بذر عدس و چندين نمونه از بذور ساير حبوبات، ارتقاء داده است. بخش اعظم اين بذور از سراسر كشور به‌ويژه استان‌هاي خراسان جمع‌آوري شده‌اند؛ بااين‌حال، نمونه‌هايي از بذور اين مجموعه نيز از مركز بين‌المللي تحقيقات كشاورزي در مناطق خشك (ايكاردا، واقع در سوريه) و نيز ساير نقاط دنيا، گردآوري و تأمين شده‌اند.
با گذشت بیش از دو دهه از تأسيس نخستین واحد سردخانه و بانك‌بذر حبوبات در دانشگاه، افزايش حجم نمونه‌هاي بذر از يك‌سو و لزومِ به‌روزرساني و نوسازيِ تجهيزات سخت‌افزاري و امكانات نگهداري بذور از سوي ديگر، پژوهشكده علوم گياهي را بر آن داشت تا به‌منظور ارتقاي سطح خدمات‌رساني به محققان و دانشجويان، تأسيس واحد جديدِ سردخانه و بانك‌بذر را در دستور كار قرار دهد. در اين راستا، كار طراحي و احداث اين پروژه در ضلع شرقي ساختمان پژوهشكده از تابستان1389 آغاز گرديد و در سال1390 به بهره‌برداري رسيد.
بانك‌بذر حبوبات پژوهشكده علوم گياهي در طول نزديك به دو دهه از فعاليت خود، موفق گرديده است تا با طراحي و اجراي چندين پروژة مختلف، بذور تجاري و پُركاربرد و ارقام رايج حبوبات در كشور، همچنين بذور كانديداي مقاوم به تنش‌هاي مختلف زيستي و غيرزيستي نظير سرما، خشكي و بيماري‌هاي حبوبات را توليد و تكثير نمايد. همچنين ذخاير ژنتيكيِ موجود، به‌ويژه بذور با محتواي اندك، با هدف صيانت از ذخاير و نيز تأمين بذور مورد نياز در تحقيقات مختلف، تكثير گرديده و در مواردي با تأمين و افزودن نمونه‌هاي جديد به محتواي قبلي، موجودي بانك‌بذر افزايش يافته است.
علاوه‌براين، در سطح مديريتي نيز در راستاي به‌روزرسانيِ فرآوري اطلاعات و نيز ارتقاي كيفيت خدمات‌رساني، بانك اطلاعات رايانه‌اي و نيز مشخصات علمي شناسنامه‌اي براي بذور، طراحي، تهيه و ايجاد گرديده است. اين واحد علمي و تحقيقاتي، تاكنون بذور مورد نياز جهت اجراي حدود 225عنوان طرح پژوهشي، پايان‌نامة تحصيلي در مقاطع ارشد و دكتري و نيز پروژه‌ها و تحقيق‌هاي دانشجويي را در دانشگاه‌ها و مراكز تحقيقاتي مختلف در سراسر كشور، تأمين و ارائه نموده است. همچنين حجم گسترده‌اي از اطلاعات مورد نياز محققان و دانشجويان را در رابطه با شناسنامة بذور و ساير ويژگي‌هاي مربوطه در اختيار متقاضيان قرار داده است. تهيه و ارائه دَه‌ها عنوان گزارش، كاتالوگ و بروشور از اطلاعات بانك‌بذر و نيز حضور در چندين نمايشگاه نيز از ديگر فعاليت‌هاي اين واحد بوده است.
