اجرای پروژة زراعی احیاء و تکثیر بذور تحقیقاتی بانک‌بذر حبوبات

توسط پژوهشکدة علوم گیاهی

امروزه کمبود منابع آب و بروز پدیدة خشکی در بسیاری از نقاط دنیا، پژوهشگران را بر آن داشته است تا جهت‌گیری‌های تحقیقاتی خود را به سَمت تولید پروتئین‌های گیاهی با هدف کاهش مصرف آب معطوف نمایند. بر اساس برآوردها، درحالی‌که میزان آب موردنیاز برای تولید یک کیلوگرم پروتئین دامی، حدود 17000لیتر می‌باشد، می‌توان تنها با مصرف 3000لیتر آب همین مقدار پروتئین گیاهی را تولید نمود.

در این شرایط، راهکار تولید حبوبات، به‌عنوان غنی‌ترین منبع پروتئینی گیاهی، می‌تواند به‌عنوان گامی مهم در راستای کاهش مصرف آب و نیز تولید پایدار غلات در مناطق خشک و نیمه‌خشک قلمداد شود.

در این راستا، محققان گروه بقولات پژوهشکدة علوم گیاهی، با تکیه بر سوابق پژوهشی و فعالیت‌های منظم قبلی، پروژة احیای بذور تحقیقاتی مربوط به بانک بذر حبوبات این پژوهشکده را به‌طور مستمرّ و سالانه در دستور خود کار قرار داده‌اند. لذا این گروه پژوهشی در سال زراعی96-1395 نیز برنامة کاشت بالغ بر 400نمونة بذر از ژنوتیپ‌های نخود و 180نمونه از ژنوتیپ‌های عدس را از اسفندماه گذشته در مزرعة تحقیقاتی طُرُق به مرحلة اجرا گذاشته است.

در این پروژه، با رعایت اصول تکثیر بذر شامل انتخاب فواصل بهینة ردیف‌های کاشت، کنترل مستمرّ علف‌های هرز، آفات و بیماری‌ها و نیز روش آبیاری و تغذیة مناسب، تلاش شده است تا مجموعة اندوختة بذور تحقیقاتی و ارزشمند موجود، به نحو اصولی، احیاء و تکثیر گردند.

بانک بذر پژوهشکدة علوم گیاهی، به‌عنوان یک ذخیرة ارزشمند ژرم‌پلاسمی برای تحقیقات حبوبات در سطح کشور مطرح می‌باشد و محققان این پژوهشکده، با تکیه بر این ذخیره، پروژه‌های مختلفی را در راستای دستیابی به ارقام متحمل به تنش‌های سرما، خشکی، شوری و بیماری برق‌زدگی به مرحلة اجرا درآورده‌اند. ‌علاوه بر این، سایر محققان از دانشکده‌های مختلف در دانشگاه فردوسی مشهد و نیز دیگر دانشگاه‌ها و مؤسسه‌های تحقیقاتی کشاورزی در سراسر کشور نیز از این بانک‌بذر به‌عنوان منبع بذر برای تحقیقات خود بهره می‌گیرند.

34